یه کمی هم در باره زادگاه من: اردبیل

اردبیل ----- هیاهوي ناخوشايند زندگي ماشيني ، جايگزين آواز دل انگيز گنجشک ها و چلچله هايي شده است که تا دهه هاي نه چندان دور به روان ساکنان اردبيل در باغچه هاي مصفا و پر درخت حياط خانه هاي قديمي و باغ هاي سرسبز گوشه و کنار اين شهر آرامش مي بخشيد . ديگر از صداي دل انگيز طبيعت حتي در محلات واقع در بافت قديمي و بوستان ها و باغ هاي اين شهر که چون زمردي قيمتي به فواصل دور و نزديک پهنه دشت اردبيل را مرصع کرده بودند خبري نيست و براي شنيدن آواز خروس خوش الحان خروس هاي محلي در سکوت سحرگاهان و عصرگاهان روزهاي پاياني سال بايد به دور افتاده ترين روستاهاي منطقه رفت و شايد در دهات هم وضع مشابهي حاکم باشد . به گزارش خبرنگار ايرنا در دوران به اصطلاح پيشرفت به جاي خوشه هاي گندم ، کهنه پاره هاي نايلون ، به جاي درختان سبز ، تيرها و دکل هاي فشار قوي و به جاي گل و چمن ، زباله هاي تجزيه ناپذير از زمين شهرها و روستاهاي اردبيل روييده اند و صداي آژير دزدگيرها جايگزين بانگ خروس خوش الحان و ساختمان ها و کارخانه هاي هاي بي قواره جايگزين چشم اندازهاي طبيعي شده اند .
آسمان نيز تنگ دستي مي کند و فقط باد گرم است که در پهنه دشت عريان اردبيل زوزه مي کشد و به جاي باران ، ريگ و دانه هاي شن از آسمان مي بارد ، گويا طبيعت نيز از ولخرجي هاي انسان در مصرف منابع طبيعي به ستوه آمده است . هر روزي که از سن کره زمين سپري مي شود به واسطه دست درازي به طبيعت و بهره برداري بدون حساب و کتاب انسان امروزي از منابع طبيعي عرصه براي زندگي مطلوب بشر و ساير جانداران بر روي اين کره خاکي تنگتر مي شود . نه تنها ساخت و سازهاي بي رويه ، باغچه ها ، باغ ها و فضاهاي بکر طبيعي را در خود مي بلعند بلکه روز به روز در هجوم بي امان عوارض شهري ، پهنه هاي طبيعي بيرون از شهرها نيز نابود مي شوند . با کمي دقت عميق و آينده نگري خواهيم ديد که نفس کره زمين از هم اکنون به شماره افتاده است و با گذشت هر روز ضمن افزوده شدن بر دشواري زندگي جانداران و بروز پديده هايي که سلامت و بهداشت آنان را تهديد مي کنند ، تا چند قرن آينده ديگر مکان مناسبي در روي کره زمين براي زندگي باقي نخواهد ماند . کارشناسان معتقدند : بايد اقدامات و تدابير اساسي براي توقف اين روند اتخاذ شود و در غير اين صورت پيامدهاي ناگوار آن مردم همه کشورهاي دنيا را دچار مشکلات و گرفتاري هاي فراوان خواهد کرد . استان اردبيل هم که سرزميني مرتفع در شمال غرب ايران است و نام آن تا سال هاي نه چندان دور همواره تصويري از طبيعت بکر را در اذهان تداعي مي کرد آرام آرام در گرداب پيامدهاي زيست محيطي ناشي از زندگي شهري و ماشيني غوطه مي خورد . به گزارش خبرنگار ايرنا عرصه هاي طبيعي اين استان روز به روز در هجوم توسعه کانون هاي جمعيتي و عوارض آن از جمله انبوه زباله ، کارگاه ها و کارخانه هاي صنعتي ، حجم زيادي از خودروها و ده ها پديده ديگر در حال عقب نشيني هستند . آب ، خاک و هواي اين استان که تا سال هاي نه چندان دور ساکنان شهرهاي بزرک ايران را براي گذران چند روزي از تعطيلات وسوسه مي کرد در مقابل هجوم انواع آلاينده هاي زيست محيطي قرار گرفته است و سکوت آرامش بخش حاکم بر فضا هاي طبيعي و گردشگري منطقه روز به روز به بخش کوچکتري محدود مي شود . روستاهاي استان اردبيل که روزگاري نقش مهمي در توليد فرآورده هاي غذايي بدون پس مانده داشتند با رواج زندگي مصرفي اکنون شکل ظاهري شهرها را به خود گرفته اند با اين تفاوت که بعضي امکاناتي که در شهرها هست در روستاها موجود نمي باشد . انسان امروزي در دامي که سال ها از آن در ذهنش تصوير نوعي پيشرفت را داشته است گرفتار شده و رهايي از آن با ادامه روند کنوني ناممکن و يا بسيار مشکل به نظر مي رسد . بسياري از بيماري هاي کنوني که سال ها قبل از آن ها خبري نبود از پيامد هاي نامطلوب اين آلودگي ها هستند و بعضي از کارشناسان بي حالي ها ، رنگ پريدگي ها ، خستگي هاي مفرط ، ضعيف شدن سامانه ايمني بدن و حتي کوچک شدن تدريجي اندام بشر در مقايسه با انسان هاي اوليه تنومند را به اين موضوع نسبت مي دهند . پوشش انبوه جنگلي که تا چند قرن قبل سرسبزي آن از دامنه هاي سبلان تا منتهي اليه شمال غربي چين خوردگي هاي البرز امتداد يافته بود در عصر حاضر فقط به بخش کوچکي از استان اردبيل محدود شده است . به گزارش خبرنگار ايرنا ساکنان شهرک ها ، خيابان ها و محلات حاشيه اردبيل که در دهه هاي اخير احداث شده اند شايد به سختي باور کنند که منزل مسکوني و يا مغازه آنان را روي زمين هايي ساخته اند که زماني بخشي از اين جنگل ها بوده اند . اما کتاب ها و منابع تاريخي ، گفته هاي کارشناسان و دقت در بعضي از اشعار و داستان هاي کوتاه محلي که سينه به سينه طي ساليان متمادي به نسل امروزي انتقال يافته اند اين موضوع را تاييد مي کند که مکان هاي مذکور زماني جنگلي انبوه بوده اند . گونه هاي درختان مناطق مسکوني ، روستاها و کوه هاي مرتفع را چنان در برگرفته بوده اند که در بعضي جاها ارتباط دو نقطه از طريق کوره راهي که به لحاظ انبوه درخت چون تونل هاي تاريکي به نظر مي رسيد برقرار مي شده است . شادروان ، بابا صفري ن در کتاب اردبيل در گذرگاه تاريخ ، به نقل از کتاب معجم البلدان ياقوت حموي آورده است که جنگل هاي اردبيل تا نزديکي شهر گسترش يافته و چون دشمنان از گذرگاه ها و باتلاق هاي آن ها آگاه نبوده اند در هجوم هاي تاريخي پناهگاه امني براي مردم به شمار مي آمدند . همچنين بخشي از يک قصه کوتاه که از ادبيات عاميانه محلي سرچشمه گرفته است به جايي مي رسد که در آن مي گويد : " کليد دوه بويونيندا ، دوه گيلان يولوندا ، گيلان يولي سر به سر ، ايچينده ميمون گزه ر " که ترجمه آن به فارسي نزديک به اين مضمون است " کليد در گردن شتر ، شتر در راه گيلان ، در داخل سراسر راه گيلان ميمون گشت و گذار مي کند " . اين قصه شعر گونه که قرن ها قبل در اردبيل سروده شده است اين مطلب را که راه اردبيل به گيلان که پس از گذر از پيچ و خم هاي گردنه حيران به آستارا متصل مي شود در آن زمان پوشيده از جنگل هاي انبوه بوده و در داخل آن ها ميمون وجود داشته است . به گفته کارشناسان اکنون در هيچ نقطه از جنگل هاي شمال ايران ميمون مشاهده نمي شود و نسل اين حيوان در اين مناطق بطور کلي از بين رفته است . جنگل هاي اردبيل در زمان حاضر تا فاصله 25 کيلومتري شرق اين شهر عقب نشيني کرده و به شکل تنک که گونه غالب آن درخت فندق است مشاهده مي شوند . پوشش جنگلي علاوه بر تعديل آب و هوا و طراوت بخشي به طبيعت منطقه براي مردم فوايد ديگري از جمله در تامين سوخت داشته است . بهره برداري بي رويه علت اصلي نابودي جنگل ها مي باشد و چون اين منابع خاصيت تجديد شوندگي دارند در صورت استفاده اصولي يعني ايجاد تناسب بين درختان قطع شده با ميزان توليد درخت در جنگل ، از بين نخواهند رفت . قاچاق چوب در زمان هاي قديم به لحاظ بالا بودن ميزان مصرف سوخت هاي هيزمي به بهره برداري هاي بي رويه و در نتيجه نابودي جنگل هاي اردبيل دامن زده است . اينک که سوخت هاي فسيلي جايگزين سوخت هاي هيزمي و تيرآهن و پروفيل جايگزين الوار و تيرهاي چوبي شده اند ، جنگل ها به نحو ديگري که حاصل زندگي امروزي هستند تهديد شده و از بين مي روند . سال خوردگان اردبيلي مي گويند : در زمان قديم استفاده مردم منطقه از جنگل به منظور تهيه سوخت هيزمي براي زمستان هاي سرد اردبيل بود . به گفته آنان ، با تبر درختان را مي انداختند و تنه آن ها را به شکل هيزم و شاخه ها را به شکل زغال در آورده براي فروش عرضه مي کردند و در پاره اي از موارد درختان تنومند براي تهيه الوار و تيرهاي چوبي در ساخت و ساز منازل مورد استفاده قرار مي گرفتند . به واسطه استفاده نادرست و بي رويه از اين منابع و کم توجهي مردم به اين موضوع که با انداختن هر درخت تنومند مي توان نهالي جايگزين آن کرد ، به مرور پوشش سبز جنگلي منطقه جاي خود را به زمين هاي عريان داده است . کارشناسان مي گويند که درختان جنگلي موجود در اين استان نمونه هايي از گونه هايي هستند که حدود 200 سال قبل به شکل انبوه در منطقه وجود داشته اند . تعدادي از اين گونه ها شامل راش ، ممرز ، بلوط ، افرا و ساير گونه هاي ناخالص از قبيل ازگيل ، وليک و خانواده نسترن ها بيانگر آن است که در آن زمان به شکل انبوه منطقه را پوشش داده بوده اند . به گفته آنان چون داخل جنگل ها در تابستان خنک و در زمستان گرم است وجود پوشش انبوه جنگلي يکي از علل اعتدال آب و هواي اردبيل در محدوده ميکرو کليما در آن زمان ها بوده است . آتش سوزي از حوادثي است که به ويژه در چند سال اخير مناطق وسيعي از جنگل هاي استان اردبيل را در مدت کوتاهي به خاکستر تبديل مي کند . در اين استان آتش سوزي جنگل ها اغلب براثر بي احتياطي چوپانان ، کشاورزان و گردشگران به ويژه هنگام خشکي هوا و وزش باد گرم روي مي دهد . مسوولان و کارشناسان خودداري از انداختن ته سيگار و مواد مشتعل به داخل جنگل ها ، خودداري از روشن کردن آتش در جوار درختان و علوفه ها و خاموش کردن کامل آتش پس از استفاده از آن را براي پيشگيري از سوختن جنگل ها توصيه مي کنند . در زمان حاضر شاخص ترين گونه جنگلي موجود در اردبيل درخت فندق است که از بخش شرقي اين استان شروع و پس از گذر از نزديکي کوه هاي قفقاز و استانبول ترکيه در مرز کشور روماني متوقف مي شود . اين گونه جنگلي که پنج هزار هکتار از زمين هاي استان اردبيل را پوشش داده است از پديده هاي نادر جنگلي در دنيا مي باشد . با طرح هاي اجرا شده در چند سال اخير گونه هايي از درختان جنگلي از جمله راش ، ممرز ، بلوط و افرا و گونه هاي غير تجاري شامل ازگيل ، وليک ، گلابي وحشي و بعضي از خانواده گل سرخيان در استان اردبيل حفظ شده اند . همچنين در منطقه خلخال دو گونه نادر موسوم به ارس و بنه يا چاتلان قوش که در چند سال اخير در خطر نابودي قرار داشتند با اجراي قرق احيا شده اند . در دامنه هاي سبلان به شکل پراکنده جنگل هايي با گونه هاي زبان گنجشک ، بلوط ، ممرز ، وليک و خانواده نسترن وجود دارند که از آن جمله مي توان به مناطق پاشا بيگلو و قينرجه اشاره کرد . مدير کل دفتر جنگل هاي خارج از شمال ايران گفت : براي رسيدن به ميانگين سرانه فضاي سبز دنيا بايد شش ميليون هکتار جنگل در کشور ايجاد شود . به گزارش خبرنگار پيمان يوسفي آذري در مراسم گرامي داشت هفته منابع طبيعي در اردبيل افزود : در زمان حاضر 14 ميليون هکتار جنگل در ايران وجود دارد که با داشتن دو دهم هکتار ميانگين سرانه جنگل مقدار شش دهم هکتار از ميانگين سرانه دنيا در اين زمينه عقب است . وي با اشاره به اينکه تغيير اقليم و بروز پديده خشکسالي از مهمترين پيامد هاي نابودي جنگل ها هستند اظهار داشت : جنگل ها با گرفتن گاز دي اکسيد کربن از هوا آن را به اکسيژن که حياتي ترين نياز بشر است تبديل مي کنند . او گفت : به واسطه نابودي جنگل ها در بخش وسيعي از دنيا ، بازگشت دي اکسيد کربن به جو و ايجاد پديده گلخانه اي دماي هوا در کره زمين رو به افزايش گذاشته است که پيامد آن بروز پديده هاي زيانباري مانند ذوب شدن يخ هاي قطبي ، خشکسالي و سيل هاي ويرانگر در نقاط گوناگون اين کره است . وي اضافه کرد : هشت هزار سال قبل 50 درصد سطح کره زمين جنگل بود و در زمان حاضر يک چهارم از سطح اين کره را پوشش جنگلي تشکيل مي دهد که ميزان آن چهار ميليارد هکتار است . او گفت : با صنعتي شدن دنيا از سال 1850 ميلادي و ورود 120 ميليارد تن کربن به جو روند تغييرات اقليمي و افزايش دماي کره زمين شروع شده است . وي با اشاره به اينکه خشکسالي پشت دروازه اکثر شهرهاي ايران کمين کرده است تصريح کرد : با ادامه روند کنوني در سال 2050 ميلادي بخش عظيمي از منطقه خاورميانه و حتي اروپا با مشکل کمبود و حتي نبود آب مواجه خواهند شد . وي افزود : در طول سال جاري و به فاصله يکسال ، منطقه اي سرسبز در استان فارس که پرآب بود و زندگي در همه ابعاد خود در آن جريان داشت به لحاظ بروز پديده خشکسالي تبديل به بياباني بي آب و علف شده و ساکنان منطقه را به شدت دچار مشکل کرده است . وي گفت : انسان به دست خود تيشه به ريشه زندگي خويش در روي کره زمين مي زند و اين پديده هاي زيانبار نتيجه کم توجهي و يا بي توجهي بعضي افراد به مسايل زيست محيطي و حفاظت از فضاي سبز است . وي همچنين وضعيت فضاي سبز در استان اردبيل را نامطلوب توصيف کرد و گفت : براي رسيدن اين استان به ميانگين سرانه جنگل هاي کشور بايد سالانه 190 هزار هکتار جنگل ايجاد شود که مجموع اعتبار مورد نياز براي اين منظور در چشم انداز 20 ساله سه هزار و 800 ميليارد است . معاون امور دهياري هاي سازمان دهياري ها و شهرداري هاي ايران هم مي گويد: بدون توجه به روستاها رسيدن به توسعه پايدار در کشور محقق نخواهد شد . به گزارش خبرنگار ايرنا عباس عليجاني در نشست مشترک اخير بخشداران ، رييسان شوراهاي اسلامي و دهياري هاي استان اردبيل افزود : تعريف توسعه پايدار اين است که هر عملياتي که انجام مي شود بايد به تمام نيازهاي جامعه پاسخگو باشد به شرطي که نه تنها هيچگونه بحران زيست محيطي ايجاد نکند بلکه ذخيره مناسبي در اين زمينه براي نسل آينده تدارک ببيند . وي تصريح کرد : با تاسف پس از انقلاب اسلامي دشمنان ايران اسلامي با تحميل هشت سال جنگ ، وقت را از حکومت اسلامي براي بررسي راهکارهاي رسيدن به توسعه پايدار گرفتند اما با اين حال کارهاي خوبي در روستاها انجام شد ولي آنطور که بايد نتيجه بخش نبود . وي افزود : بيش از 80 درصد از مساحت کشور را زمين هاي غير شهري تشکيل مي دهند و بخش اعظمي از جنگل ها و منابع طبيعي در محيط هاي روستايي قرار دارند و اين منابع خدادادي نقش مهمي در پاکيزگي هوا و جلوگيري از سيل و خشکسالي دارند . دانشيار دانشگاه برق و صنعت شهيد عباسپور نيز گفت : به علت تغييرات سريع در استفاده از انرژي هاي فسيلي ميزان تخريبي که در محيط زيست توسط بشر امروزي انجام مي شود در هر دهه معادل يک هزار سال در قرون گذشته است . نعمت حسني افزود : براساس برآوردي که از سوي سازمان ملل متحد انجام گرفته است اين ميزان تا سال 2025 حدود 5/5 برابر افزايش خواهد يافت . وي افزود : ذوب برف ها و يخ ها در قطب همچنين به دليل از بين رفتن سپيدي سطح زمين سبب خواهد شد که زمين نور آفتاب را بيشتر جذب کند و همين موضوع عامل ديگري براي تشديد افزايش گرماي کره زمين خواهد بود . به گفته او سوراخ شدن لايه ازن که نتيجه تجمع گازهاي گلخانه اي در لايه هاي بالايي جو زمين است همچنين سبب رسيدن اشعه هاي خطرناک به سطح زمين مي شود که عامل ايجاد بيماري هاي خطرناک از جمله سرطان است . او گفت : براي مقابله با اين پيامدهاي نامطلوب زيست محيطي هيچ چاره اي به غير از دوري از فن آوري هاي مضر در استفاده از انرژي و نيز خودداري از سوخت هاي فسيلي در کشاورزي و موارد ديگر و روي آوري به بهره گيري از انرژي زمين گرمايي و خورشيدي نداريم . استاندار اردبيل مي گويد : هر چند که شواهد و بررسي ها از وضعيت نامطلوب فضاي سبز و جنگل ها در کشور و استان اردبيل حکايت مي کنند اما با همت و تلاش و مردم و مسوولان مي توان جنبش بزرگي در اين زمينه را آغاز کرد . منصور حقيقت پور افزود : نبايد توجه به منابع طبيعي و جنگل ها و مراتع فقط محدود به هفته منابع طبيعي باشد و از امروز همه روزهاي ما در استان اردبيل که از نعمت هاي خدادادي بسيار زيادي در اين زمينه برخوردار است به عنوان منابع محسوب مي شوند . وي با اشاره به اينکه فضاي سبز استان اردبيل در زمان حاضر مرده و لطافت خود را به لحاظ دستکاري بعضي انسان ها از دست داده است گفت : نگهداري اصولي ، بهره برداري منطقي و مشارکت عمومي ، دکترين ما در اين زمينه است که بايد عملي شود . وي تصريح کرد : تمام واگذاري هاي انجام شده در زمينه منابع طبيعي از اين پس بايد به شکل اصولي انجام شوند و مراتع و جنگل هايي که در گذشته واگذار شده اند بررسي و نسبت به هدايت آن ها به سوي اين دکترين اقدام و در صورت عدم هدايتشان به شکل قاطع با سواستفاده کنندگان از منابع طبيعي برخورد قانوني شود . استاندار اردبيل مي گويد : در اجراي طرح بزرگ جنبش باغداري در استان اردبيل 150 هزار هکتار از زمين هاي شيب دار اين استان به باغ درختان مختلف تبديل مي شود . منصور حقيقت پور گفت : در مرحله اول اين طرح احداث 20 هزار هکتار باغ در اينگونه زمين ها در استان اردبيل منظور شده است . وي اظهار داشت : با توجه به ميانگين بارندگي مناسب و ويژگي هاي طبيعي استان اردبيل ايجاد باغ هاي مختلف در زمين هاي ديم و شيب دار تحول اساسي در شاخص هاي گوناگون در اين استان به دنبال خواهد داشت . وي با اشاره به اينکه امروز را به عنوان آغاز جنبش باغداري در زمين هاي شيب دار استان مقدس اردبيل اعلام مي کنم گفت : وجود مردم سخت کوش و بلند همت در استان اردبيل در کنار قابليت هاي طبيعي خدادادي راه را براي رسيدن به اين هدف يعني رساندن فضاهاي سبز و - باغ ها و جنگل هاي استان به جايگاه شايسته خود هموار مي کند . وي گفت : اردبيل گنجي است که ما فقيرانه روي آن زندگي مي کنيم و با تاسف به واسطه دستکاري هايي که توسط بعضي افراد انجام شده لطافت طبيعت زيباي اردبيل از بين رفته است . وي تصريح کرد : براي نمونه در بهترين مسير گردشگري استان يعني جاده اردبيل به سرعين به جاي فضاي سبز تانکرهاي قير کاشته اند که منظره نازيبايي از محيط ارايه مي دهد و من به اداره کل راه و ترابري اردبيل براي برچيدن آن دستور صريح داده ام و به شدت موضوع را پيگيري مي کنم . او گفت : در طرح توسعه بارگاه حضرت اميرالمومنين علي (ع) از مجموع 50 هزار متر مربع اين طرح مقدار پنج هزار متر مربع را به عنوان شبستان درخت نخل اختصاص داده اند چون اولين امام شيعيان با فضاي سبز و درخت نخل خيلي دوستي داشت . وي با اشاره به اينکه منابع طبيعي و محيط زيست به عنوان امانتي گران بها از سوي پروردگار براي انسان ها است گفت : بايد با مديريت علمي و دانش محور بتوانيم اين امانت ها را نگهداري و براي آنسل آينده نيز حفظ کنيم . وي همچينين بعضي نقاط استان به ويژه حاشيه هاي رودخانه ارس در منطقه مغان را مکان هاي مناسبي براي کشت درختان ويژه تجارت چوب ذکر کرد که با کشت گونه هاي موثر و مفيد مي تواند به رفع مشکل بيکاري در استان کمک کند . وي افزود : هر شاعر ، قلم به دست ، خبرنگار ، مقاله نويس ، نقاش ، عکاس ، اديب و فيلم سازي که با توليد آثار گران بها و تاثير گذار بتواند اين تغيير نگرش را در مردم نسبت به منابع طبيعي و ترويج فرهنک و لزوم توجه بيش از پيش به اين منابع خدادادي ايجاد کند شخصا از سوي من تشويق مي شوددادستان عمومي و انقلاب اردبيل نيز مي گويد : ياد آن روزها به خير که در فصول گوناگون سال در اردبيل آنقدر درخت بيد بود در خيابان ها و پارک هاي اين شهر بود که کلاغ ها و گنجشک ها روي آن ها آواز مي خواندند . فريدن ارژنگي در نشست اخير تبيين بودجه شهرداري اردبيل افزود : هر کدام از خانه هاي تاريخي و قديمي اردبيل دست کم چند اصله درخت داشتند و توجه به فضاي سبز در ميان مردم نهادينه شده بود.وي گفت : در زمان حاضر نيز مي توان با همت مردم و نيز توجه مسوولان در توسعه فضاي سبز و باغ هاي استان اردبيل گام هاي اساسي را برداشت . رييس سازمان جهاد کشاورزي اردبيل هم مي گويد : کمبود اعتبارات مشکل اساسي در نگهداري و توسعه منابع طبيعي اين استان است . ناصر توکلي افزود : خوشبختانه نگرش دولت نهم به منابع طبيعي و تصويب امکان واگذاري منابع طبيعي و زمين هاي شيب دار براي احدات باغ هاي مثمر و غير مثمر به افراد بهره بردار کمک موثري به فرهنگ سازي در زمينه نگهداري و توسعه منابع طبيعي مي باشد مدير کل منابع طبيعي استان اردبيل گفت : اقدامات و طرح هاي فوري براي توسعه فضاي سبز و احياي جنگل ها و منابع طبيعي استان اردبيل به اجرا گذاشته شده اند . نايبعلي رحيمي در گفت و گو با خبرنگار ايرنا افزود : طرح جامع مديريت آبخيزداري و منابع طبيعي ، طرح جامع جنگلکاري و توسعه فضاي سبز ، طرح ايجاد فضاي سبز در حاشيه بزرگراه هاي استان ، توسعه زراعت چوب ، توليد بيش از يک ميليون و 200 هزار اصله نهال و 285 تن بذر نهال و راه اندازي و تجهيز يگان حفاظت منابع طبيعي از جمله اين اقدامات در سال جاري هستند . او گفت : کار نقشه برداري در سطح يک ميليون و 400 هزار هکتار از زمين هاي ملي در اين استان انجام شده است و فقط کار نقشه برداري 300 هزار هکتار از زمين هاي ملي مربوط به منابع طبيعي در اين استان تاکنون باقي مانده است که تا اواسط برنامه پنجم توسعه دولت به پايان خواهد رسيد . وي اظهار داشت : همچنين تاکنون براي 66 هزار هکتار از زمين هاي ملي منابع طبيعي استان اردبيل سند مالکيت گرفته شده است و مقدمات لازم براي دريافت سند مالکيت در بقيه زمين هاي باقي مانده انجام شده است که با همکاري اداره کل ثبت اسناد و املاک استان اين کار هم انجام خواهد شد . وي نقشه برداري و دريافت سند مالکيت براي زمين هاي ملي منابع طبيعي را يکي از نيازهاي اساسي براي اجراي طرح هاي گوناگون منابع طبيعي به ويژه در زمينه گردشگري در استان اردبيل ذکر کرد . وي با اشاره به اينکه تاکنون 25 مورد بوستان روستايي در نقاط مختلف استان احداث شده است گفت : در شهرستان گرمي مغان پارک جنگلي به مساحت يکصد هکتار احدات مي شود که تاکنون اقدامات اوليه آن از جمله تامين آب مورد نياز انجام شده است . وي همچنين از احدات پارک جنگلي در نزديکي شهر سرعين براي اسکان ميهمانان و گردشگران که تاکنون 50 درصد از عمليات اجرايي آن انجام شده است و نيز طرح ايجاد فضاي سبز در حاشيه بزرگراه اردبيل به سرعين خبر داد . 60 درصد از زمين هاي استان اردبيل را عرصه هاي طبيعي و جنگلي تشکيل مي دهند و مساحت جنگل هاي طبيعي اين استان 63 هزار و 153 هکتار مي باشد. البته توجه داشته باشید این اخبار مال چند سال پیش و نیز مسئولین قبلی استان را گویا هست. در این خبر قصد تهدید و توحین نسبت به هیچ یک از اعضای مسئولان استان را ندریم و نیز فرد خاصی را هم مورد حکم و خاطی نمیدانیم. هدف اصلی شناساندن این استان به اونایی که مایل به آشنایی با وضعیت فعلی استان در سالهای اخیر هستند، میباشد.